बुधवार, ४ मे, २०११

भरारी



                                 प्रेमस्वरूप आई, वात्सल्यसिंधू आई
                                 ठेवुनी दगड आपुल्या ऊरी
                                 म्हणे  आई, "जा पाखरा..... घे ऊंच भरारी" ||

                    देई जन्म आपुल्या बाळा,
                    करी सांभाळ अखंड जीवना,
                    देई घासातला घास आपुल्या लेकरा
                    ठेवी सुखात हर घडी,
                    चेहरा तुझा किती हसरा आई ||

                                   दुःख येई आपुल्या जेव्हा,
                                   ठेस लागे आईच्या मनी तेव्हा,
                                   तूच रागविते तूच मारीते
                                   अन् स्वतःच आणिते लोचनी पाणी ||

                    करी संस्कार आपुल्यावारी,
                    शिक्षण देती अनमोल जरी,
                    नाही आपण शकत फेडू ऋण तरी ||
                     करिती देवापुढे एकच प्रार्थना,
                    उदंड आयुष्य लाभो माझ्या लेकरा ||

                                 एकच खुणगाठ बांधितो मनाशी,
                                 सेवा करीन तुझी अखंड जीवनाशी
                                 सेवा करीन तुझी अखंड जीवनाशी ||


कविता लिहिलेली,
तारीख: १७/०२/१९९६
स्थळ: शासकीय तंत्रनिकेतन वस्तीग्रह, कराड.

सोमवार, २ मे, २०११

मन



हे माझ्या मना ....
शपथ तुला प्रेमाची
शपथ तुला पूर्ण प्रीतीची
   
                    जन्म तुझा माझ्या आहारी
                    धर्म तुझा सदाचारी
                    असे सत्त्याचा अधिकारी

जीवन तुझे स्वाधीन कुणाच्या
कधी तू हृदयात कुणाच्या
नसे विश्रांती तुला
       
                    कधी शांत तर कधी चंचल तू
                    कधी स्वतंत्र तर कधी मोहक तू

हे माझ्या मना ....
शपथ तुला प्रेमाची
शपथ तुला पूर्ण प्रीतीची.


कविता लिहिलेली .....
तारीख: ०९/०१/१९९८
स्थळ: शासकीय तंत्रनिकेतन वस्तीग्रह, कराड.

खरं प्रेम




      
 खरं आहे, स्वतःच स्वतःच्या मनाशी गप्पा मारताना खूप काही बोलता येतं. मनातील सर्व काही... इच्छा, आशा-आकांक्षा, प्रेम, भावना, विचार; स्वतःबरोबर बोलतानाच मन बोलकं होतं. पण तेच जर असं कागदावर उतरवायला गेलं कि, काहीच सुचेनासं होतं.
          मी इथं 'तुझ्याबद्दल' के काही लिहितोय ते सर्व माझ्या मनातील एकांतात तुझ्याबद्दल, तुझ्या आठवणीत केलेल्या गप्पा-गोष्टी आहेत. माझ्याबद्दल, तुझ्या मनामध्ये काय भावना, विचार, आदर-अनादर, आहेत हे मला माहित नाही. पण मला तुझ्याबद्दल काय वाटतं, हे मी इथं रेखाटतोय. आज-पर्यंत माझ्या आयुष्यात बऱ्याच मुली येऊन गेल्या. त्यांना मी आवडलो, मला त्या आवडल्या, त्यांनी माझ्यावर प्रेम केलं, मी त्यांच्यावर प्रेम केलं, एकमेकांकडे पाहायचो, डोळ्यामध्ये डोळे घालून बोलायचो.... बस्स्!!  पण आजपर्यंत माझ्या मनामध्ये एकही मुलगी अशी आली नाही कि जी माझ्या हृदयात, अगदी श्वासाच्या अंतापर्यंत खोलवर जाऊन पोहोचालीये.
          खरंच, किती समजविण्याचा प्रयत्न केला या माझ्या चंचल मनाला, तरीही हे माझं वेडं मन मान्यच करत नाही, तुझी आठवण आल्याशिवाय एक क्षणही जात नाही. मी तुला कसा सांगू, तू किती माझ्यात सामावली आहेस! तू माझ्या श्वासात - माझ्या कणाकणात - माझ्या सर्वांगात सामावली आहेस - तू माझ्या रक्ताच्या एकेका थेंबामध्ये माझे प्राण बनून सामावली आहेस. तुला एक क्षणभरही विसरणं अशक्य आहे.
          माझ्याकडं या प्रश्नाचं उत्तर नाही कि, मी तुझ्यामध्ये काय पाहून हे ठरवलं कि आपण आपल्या जीवनाची साथीदार, आपल्या संपूर्ण आयुष्यभराची जोडीदार या मुलीलाच म्हणजेच तुला बनवायचे.   .... पण....  तुझे ते,   न बोलताच बरंच काही बोलून जाणारे बोलके डोळे, जणू काही आतमध्ये अमृतवाणी लपविलेली आहे, असे कमळ-फुलाच्या पाकळीसारखे नाजूक ओठ, सतत मोगऱ्याच्या सुवासाने दरवळलेले सुंदर केस, गालामध्ये हसल्यावर खळी पडणारे गाल, असा गोड चेहरा आणि चंचल - पवित्र - निरागस असं मन. या सर्व गोष्टी राहून राहून मनाला सारख्या भुरळ घालत राहतात. माझा प्रत्येक श्वास तुझ्या नावाने चालू होतो आणि तुझ्याच नावाने अंत्य. तू म्हणजेच माझा प्राणबिंदू आहेस. तूच माझ्या स्वप्नातली 'ती' राजकुमारी आहेस. मनामध्ये सदैव तूच तू असतेस. माझं मन जिंकून माझ्या हृदयामध्ये खोलवर जाऊन तिथं आपलं स्थान प्रस्थापित केलंस.
                "आली आहेस जीवनात तू माझ्या, एक सोनेरी प्रहर बनून ..... 
                ठेवीन मी पापण्यांवर तुला, प्रेमाची एक लहर बनवून....
                       तू माझी प्रिया, मी माझ्या हृदयात जपलेली
                       तू माझी सुनैना मी माझ्या पापण्यांमध्ये लपविलेली.....
                तूच माझ्या हृदयामध्ये बंदीस्त असणारी माझी प्रीती अन्
                तूच माझ्या ओठांवर नाजूक हास्य फुलविणारी माझी स्मिती..."

माझं एकंच लाडकं स्वप्न -
          जीवनात सदैव तुझ्या, गालांवरती हास्य राहावं,
          मी जरी दुःखात असलो तरी माझ्या डोळ्यांनी 
          नेहमी तुझ्या गोड गालांवरती, ते हास्य पाहावं.
मला सदैव तुझ्या मुखावारती हास्य हवं आहे, आनंदाच्या - हर्षाच्या छटा हव्या आहेत. नेहमी तुझ्या गालांवरील गोड कळ्या उमलवीत ठेव. नेहमी हसत राहा - नेहमी आनंदी राहा - जीवनात सदैव तू आनंदाच्या सहवासात राहा.
"तुझी आठवण आली कि मी डोळे बंद करून बसतो,
तुझा चेहरा समोर आला कि मी गालामध्ये हसतो".

कधी कधी मनामध्ये असा विचार येतो कि, तू जर माझी झालीच नाहीस तर ??????............
           अर्थात, हा विचारदेखील मला सहन होत नाही. तरीही मनाला राहून राहून हा प्रश्न सारखा टोचत असतो. तुझ्या मनामध्ये माझ्याबद्दल थोडं का होईना प्रेम असेल का? हे मी ओळखू शकत नाही, याची मला खंत वाटते. तुझं माझ्यावर प्रेम असेल का?
          शंकेच्या त्या रेताड वाळवंटामध्ये मी तासंतास तडफडत बसतो. मी तुला शोधात बसतो, पण तू मला कुठेच मिळत नाहीस. मी तुला आवाज देतो पण तू उत्तर मुळीच देत नाहीस. शंकेच्या त्या अंधारामध्ये मी डोळे उघडून तुझ्या प्रेमाचा प्रकाश शोधण्याचा प्रयत्न करत असतो, पण मला कुठे आशेचा किरणही दिसत नाही, तरीही मी नजर रोखून एकटक वाट पाहतो. बाहेर कुठंतरी अविश्वासाचा रातकिडा सारखा किर्रकिर्र करत असतो ; तर दुसरीकडून वैशियतपणाची मांजर तिच्या त्या कर्कशः आवाजाने स्वतःच्या अस्तित्वाची जाणीव करून देत असते - मला स्वतःकडे ओढून घेण्याचा प्रयत्न करत असते.
          आपण जर एक होऊ शकलो नाही तर तू काय करशील हे माहित नाही. पण खरंच, जर असं काही झालंच तर .........
तर .. माझ्या ह्या काळजाचं नुसतं पाणी पाणी होऊन जाईल. त्यावेळी माझ्या अश्रूंना तर अंतच उरणार नाही. ... आणि हे माझं वेडं - निरागस मन जे फक्त तुझ्याच साठी झुरतय, ते तर आतल्या आत घुटून -घुटून मरून जाईल. खरंच असं काही झालं तर माझा 'प्रेम' या शब्दावरून विश्वासच उडून जाईल.
          मी तुला आजपर्यंत स्वतःहून कधीच माझ्या प्रेमाची प्रत्यक्षरीत्या जाणीव करून दिली नाही, कारण माझं प्रेम मला गुप्त ठेवायचं होतं. तुझं कोवळं मन विचार न करता, चिंता न करता फक्त आनंदात हसताना पहायचं होतं.
रस्त्याच्या कडेला मातीवर एक फूल सुकून पडलेलं,
आठवलं तेव्हा मला माझं मन, तुझ्या आठवणीत केव्हातरी रडलेलं.
तुझ्या आठवणीत वाहणाऱ्या माझ्या अश्रूंना मला हे विचारायचं आहे,
एकच प्रवास का माझ्या डोळ्यांना पुन्हा पुन्हा, हे भेद उघडकीस करायचं आहे.

          मी तुला असं म्हणत नाही कि तू माझ्यावर प्रेम कर, किंवा करू नकोस. तो तुझ्या मनातील भावनांचा प्रश्न आहे कि तू कोणावर प्रेम करायचं. पण जर तुझं माझ्यावर खरंच प्रेम असेल तर, तू माझ्यावर मनापासून, हृदयातून प्रेम कर ;  खऱ्या प्रेमी अंतःकरणातून प्रेम कर.  (उगाच चार-चौघींना दाखवण्यासाठी कि माझा boyfriend  असा आहे नि माझा boyfriend  तसा आहे ) हे दाखवण्यासाठी माझ्यावर प्रेम करू नको.
          तुझं जर माझ्यावर प्रेम - अगदी खरं प्रेम असेल तर मला तुझ्या हृदयात स्थान हवाय. तुझं माझ्यावर खरं, मनोभावे, अगदी सत्य प्रेम असेल तर मला तुझ्या हृदयामध्ये ते स्थान हवं आहे  जे 'एका भारतीय सु-संस्कृत, सु-शिक्षित घरची मुलगी, आपल्या अखंड जीवनात फक्त एकालाच देते'. माझ्या पवित्र प्रेमाच्या बदल्यात मला तुझ्या हृदयाच्या मंदिरातील ते अद्वितीय स्थान हवं आहे.

आनंद या जीवनाचा सुगंधापरी दरवळावा,
झिजुनी स्वतः चंदनाने  दुसऱ्यास मधुगंध द्यावा,
पाव्यातला सूर जैसा ओठातुनी ओघळावा,
आनंद या जीवनाचा सुगंधापरी दरवळावा. ||

          'प्रेम' या शब्दाचा अर्थ काय आहे हे अध्याप मी देखील समझू शकलो नाही. पण माझ्या मते, प्रेम म्हणजे
"दोन मनांना एकमेकांच्या जवळ येण्याची, एकमेकांना समझुन घेण्याची ओढ". "प्रेम म्हणजे जिव्हाळा". "प्रेम म्हणजे आपलंसं वाटणारी नाजूक भावना". "प्रेम म्हणजे त्याग". "प्रेम म्हणजे आठवणींचा पाउस". "प्रेम म्हणजे पवित्र मनानं केलेली शुद्ध वाणी". "प्रेम म्हणजे समोरच्या व्यक्तीच्या चांगल्यासाठी स्वतःला वाहून घेणं". "प्रेम म्हणजे आई-वडिलांचा आपल्यावरील विश्वास". "प्रेम म्हणजे प्रसन्न वाटणारा स्वभावगुण". "प्रेम म्हणजे हवंहवंसं  वाटणारं बंधन".
          जे प्रेमाचा आनंद घेतात त्यांना हे सारं जग म्हणजे जणू क्षुद्र वाटतं. 'जग' आणि 'ते दोघे' एकमेकांपासून तुटलेले असतात. प्रेमात फक्त एकच गोष्ट कळते, ती म्हणजे "कोणीतरी आहे जो फक्त आपल्यासाठी जगत आहे आणि आपल्यालाही त्याच्यासाठी जगायचंय". प्रेमात अडकलेले दोन जीव एकमेकांसाठी - एकमेकांच्या आनंदासाठी - एकमेकांची सुख-दुःखे वाटून घेण्यासाठी जगत असतात - एकमेकांच्या सहवासासाठी जगत असतात. एकमेकांना छेडण्यामध्ये, प्रेमानं परस्परांमध्ये भांडण्यामध्येही त्यांना आनंद मिळतो.
          अशी एक ना अनेक प्रेमी युगुलं एकमेकांजवळ असताना नाना प्रकारे आपलं प्रेम व्यक्त करतात. परस्परांना आपल्या जीवापाड प्रेमाची जाणीव करून देत असतात. आपलं प्रेम अमर व्हाव यासाठी देवापुढ एकाच मागणं घालत असतात. प्रेमाच्या एका नाजूक बंधनाने ते एकमेकांपासून कोसो दूर असले तरीही परस्परांना ते अगदी जवळ असतात.

          किती हवंहवंसं हे बंधन आहे ना प्रेमाचं!!!

" दोघं मिळून बांधू आपण
प्रेमाचं एक घर
मी तुझ्यावर प्रेम करेन
तू माझ्यावर प्रेम कर. "

लेख लिहिलेली ....
तारीख: १४/०२/१९९९
स्थळशासकीय तंत्रनिकेतन वस्तीग्रह, कराड.